Mhariri wa mchapishaji
“Kila kilicho na mwanzo kina mwisho”
Katika enzi ambayo ulimwengu unakaa kimya mbele ya ukatili unaoendelea kufanywa Kusini mwa Sudan, Siria, Jamhuri ya Afrika ya Kati, na Somalia, kwa kutaja wachache tu, Dk.Gregory H. Stanton, Rais mwanzilishi na Mwenyekiti wa uchunguzi wa Mauaji ya Kimbari, alitoa mada kuu mnamo Septemba tarehe 26 yenye kichwa, “Watu wasiotakikana na Mipaka ya kupigania Uraia: Rohingya, Banyamulenge, na Wengine.” Alitumia visa vya wa Rohingya na Banyamulenge ili kuelezea hatua za hatua na ngazi tofauti za mauaji ya kimbari, na kuonya juu ya athari za kutochukua hatua wakati viongozi wa ulimwengu wana nyamaza kimya kwa wakati wowote wa majaribio ya kumaliza watu.
Warohingya na Banyamulenge wote wawili ni makabila chache, hivyo basi, kutoka Myanmar na Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo. Wote wawili wamelengwa na makabila mengine katika nchi zao na kubaguliwa kimfumo. Wote wawili kwa sasa wanakabiliwa na kufukuzwa kutoka nchi walimozaliwa, na uwezekano wa kutokuwepo. Huko Minembwe, mashariki mwa jamuhuri ya Congo, zaidi ya Banyamulenge kama 150,000 wamenukuliwa kukimbia vijiji, ambavyo vimechomwa moto. Wakimbizi hawa sasa wanaishi katika kambi, katika hali ya utata, kutokana na ukosefu wa kutosha wa msaada wa kibinadamu. Hii pia inafananishwa na kesi ya mamia maelfu ya Warohingya, waliokimbia makazi yao na sasa wanaishi katika hali mbaya huko Bangladesh. Dkt Stanton alisema kuwa kesi za Rohingya na Banyamulenge zinafananishwa kabisa na ufafanuzi unao endelea wa mauaji ya kimbari, ambayo inayoendelea kupitia hatua 10 zinazoweza kutabirika – lakini haziepukiki.
Stanton aliwataka watu kuchunguza na kushinikiza serikali kuingilia kati mara wanapotambua kuwa hatua zinachukuliwa kuelekea mauaji ya kimbari. Kwa kila ngazi, hatua za kuzuia zinaweza kuchukuliwa kusimamisha kasi. Maendeleo hayaendi kwa usawa, na hatua zinaweza kujitokeza wakati huo huo. Hii pamoja na: uainishaji, uashiriaji, ubaguzi, udhalilishaji, shirika, ubaguzi, maandalizi, mateso, ukomeshaji, na kukataa. Moja ya hatua hatari zaidi ni udhalilishaji, wakati kundi moja la watu linakanusha ubinadamu wa kundi lingine, na washiriki wa kikundi hicho cha ubaguzi wanafananishwa na wanyama, wadudu, wadudu, au majina ya magonjwa. Hii inawezesha washambulizi kuamini wanaua wanyama, badala ya wanadamu wenzao, wakati wa hatua ya kuangamiza.
Banguko la matamshi ya chuki yanayosambaa hivi sasa kwenye mitandao ya kijamii nchini Myanmar na DR Congo yakilenga Warohingya na Banyamulenge ina nguvu ya propaganda, na viongozi wa kimataifa wangepaswa haraka kulaani na ku shutumu hotuba kama hiyo. Wangepaswa kushtaki watawala viongozi wanaoruhusu kurushwa hewani, ambayo inaweza sababisha kuendea kwa mauaji ya kimbari. Wahusika wabaya wangepaswa kupigwa marufuku kwa kusafiri kimataifa na mali zao za kigeni kufungiwa, na vituo vya redio za chuki zingepaswa kuzuiwa au kufungwa, na maudhui ya chuki yaliyo pigwa marufuku kutoka kwa media ya kijamii, na mtandao.
Mzozo nchini DR Congo umeendelea kwa muda mrefu hivi kiasi kwamba watu wameanza kufikiria hakuna matumaini ya kutatuliwa. Makabila ya kitutsi – kama vile Banyamulenge – katika maeneo tofauti ya Congo wako katika hatari ya kugandamizwa au kufukuzwa kutoka ma nyumbani kwao walikozaliwa. Sehemu zingine za moto nchini DR Congo ni pamoja na Beni, Kivu Kaskazini, ambapo maelfu ya watu wameuawa kikatili, na Ituri, kaskazini mashariki mwa jamuhuri ya DR Congo (moja ya majimbo 21 mapya yaliyoundwa mwaka wa 2015 kutoka Jimbo la zamani la Mashariki). Na Batwa – makabila ya kiasili, ya watu wanaojulikana kama Twa, ambao wanaishi DR Congo, Rwanda, na Burundi – wamekuwa wakibaguliwa kwa miaka mingi. Karibu hawana na wawakilishi katika viwango vyovyote vya uongozi katika siasa za mitaa, mkoa, au kitaifa.
Serikali haina dhamira ya kisiasa ya kudumisha amani na usalama, na nchi imegawanyika, pamoja na maelfu ya watu wako katika hatari kubwa. Umoja wa Mataifa umetuma moja ya ujumbe wake mkubwa zaidi wa kulinda amani kwa miaka 17 iliyopita, lakini imeshindwa kuleta amani, na watu wasio na hatia wanaendelea kufa mikononi mwa aina mbalimbali za vikundi vya wanamgambo. Vikundi vyenye silaha huajiri vijana ambao hutangatanga kote nchini bila matumaini yoyote ya kwenda shule na kupata kazi. Hii ni sehemu ya mzunguko wa migogoro isiyo na mwisho.
Masilahi ya kimataifa yananyonya maliasili ya Congo, na kufanya biashara ya kusafirisha masasi ambayo inaangukia mikononi mwa watu wasiowajibika wanaochochea mauaji na ubakaji wa mamilioni ya wanawake. Mafisadi maafisa wa serikali hutumia rasilimali za umma kwa maslahi yao binafsi na wanashindwa kutolea huduma za kimsingi.
Albert Einstein mara aliwahi kusema, “Ulimwengu hautaangamizwa na wale wanaofanya maovu, lakini na wale wanaowatazama bila kufanya chochote.” Sisi sote tuna jukumu la kuchukua katika mchakato wa kukomesha mauaji ya kimbari kote ulimwenguni. Tunaweza na ni lazima tutumie sauti zetu kusema, na lazima tuwaalike viongozi kuchukua hatua haraka, kabla ya watu wengi wasio na hatia kulengwa na kuuawa.
Tangu mwaka wa 1996, vurugu vurugu zimesababisha vifo vya zaidi ya watu milioni 5.4 nchini DR Congo. Tangu mwaka wa 2017, zaidi ya waRohingya 900,000 wamelazimishwa kutoka inje ya Myanmar kwenda kwenye kambi huko Bangladesh. Ni wangapi wengine zaidi watapashwa kuteseka? Na Je! Lini Jumuiya ya kimataifa itachukua hatua?
